Welk lichaamsdeel is het meest gevoelig voor straling?

Lichtgevoelige cellen in het netvlies nemen de energie van het licht op en zetten die om in zenuwimpulsen, waardoor we kunnen zien. Te sterk licht kan gevaarlijk zijn. Laserlicht, bijvoorbeeld, kan onherstelbare schade aanbrengen aan de ogen, door de lichtgevoelige cellen in de ogen te verbranden. Blauw licht, dat van alle zichtbaar licht de meeste energie vrijmaakt, kan schadelijke fotochemische reacties in het netvlies teweegbrengen, zonder enorm sterk te moeten zijn, wat op termijn kan leiden tot slechtziendheid. Bronnen van blauw licht zijn zonnestralen en in mindere mate LED-lampen. UVA- en UVB-licht zijn de meest energierijke vormen van niet-ioniserende straling. UVC is nóg energierijker, maar behoort tot ioniserende straling, die wij hier buiten beschouwing laten. Ultraviolet licht veroorzaakt gemakkelijk fotochemische reacties, ook in ons lichaam. Daarom werd het ooit – bij zijn ontdekking - “chemische straling” genoemd. Deze fotochemische reacties kunnen gunstig zijn (aanmaak van vitamine D), maar bij een te hoge dosis brengen ze schade aan (cataract, oogontstekingen, zonnebrand en zelfs huidkanker). Ioniserende stralingen, zoals gammastralen, röntgenstralen en een bepaald gedeelte van ultraviolet licht (het kortgolvige UVC) kunnen door hun grote energie-inhoud atomen ioniseren. Hierdoor kan in het lichaam DNA-schade ontstaan en kunnen lichaamscellen veranderen. Zelfs bij een kleine dosis is ioniserende straling gevaarlijk voor het lichaam. Het kan op termijn kanker veroorzaken. Het meest gevoelige deel voor UV straling is de huid. UV-straling op de huid kan schade aanbrengen, zoals cataract, oogontstekingen, zonnebrand en zelfs huidkanker. Maar het meest gevoelige deel voor blauw licht is vermoedelijk het oog. Lichtgevoelige cellen in het netvlies kunnen verbrand worden door te sterk licht, zoals laserlicht, of schadelijke fotochemische reacties ondergaan door blauw licht. Er kan niet worden vastgesteld wat het meest gevoelige lichaamsdeel is, maar het kan worden geconcludeerd dat ogen het meest gevoelig zijn voor straling.

Deterministische effecten zijn sterk afhankelijk van de hoogte van de dosis en het type weefsel dat is bestraald. Het beenmergsyndroom en het darmsyndroom zijn voorbeelden van deterministische effecten die kunnen optreden bij hoge doses straling, maar de tekst geeft niet aan dat het beenmerg of de darm het gevoeligste lichaamsdeel voor straling zijn. Echter, bij een totale-lichaamsdosis van 4 Gy zonder medische zorg kan het beenmergsyndroom in 50% van de gevallen tot sterfte leiden. Bij een nog hogere dosis (ca. 10 Gy) treedt ook het darmsyndroom op. Het darmsyndroom ontstaat sneller dan het beenmergsyndroom.

Het lichaam is voortdurend doorkruist wordt door ioniserende straling. Wanneer deze straling door ons lichaam heen gaat, kunnen ze onze lichaamscellen beschadigen. Foetussen, kinderen en zwangere vrouwen zijn het meest gevoelig voor de gevolgen van ioniserende straling.