Welke soorten waterkrachtcentrales zijn er?

Er zijn verschillende types waterkrachtcentrales, zoals: stroomopwaarts gelegen centrales: maken gebruik van stromend water in rivieren om elektriciteit op te wekken. bergwaterkrachtcentrales: slaan (berg)water op in reservoirs, en ‘laten het water los’ richting turbines die elektriciteit opwekken op momenten dat er elektriciteit nodig is. pompcentrales: pompen tijdens daluren (stroomoverschot) water naar een hoger gelegen reservoir, om het tijdens piekuren (stroomtekort) terug naar beneden te laten stromen, waarbij elektriciteit wordt opgewekt.

Op hoofdlijnen zijn er vier soorten waterkrachtcentrales: Riviercentrales Stuwdamcentrales Getijdencentrales Pompcentrales Wat zijn riviercentrales? Riviercentrales zijn eigenlijk moderne watermolens. Ze staan langs een rivier of waterloop waar met dijken een hoogteverschil is gemaakt. Het water valt via de centrale 3 tot 15 meter omlaag. Het vallende water laat het schoepenrad van een turbine draaien. De turbine wekt stroom op volgens het principe van een fietsdynamo. Het grootste voordeel van riviercentrales is dat ze bruikbaar zijn in gebieden met weinig hoogteverschillen, zoals Nederland. Het grootste nadeel is dat ze relatief weinig energie opwekken. Wat zijn stuwdamcentrales? Stuwdamcentrales staan aan de voet van een stuwdam of iets verderop langs de rivier. De stuwdam houdt het hoger gelegen water tegen, waardoor een kunstmatig meer (stuwmeer) ontstaat. Via sluizen laat men water omlaag vallen naar de turbines van de stuwdamcentrale. Een voordeel van stuwdamcentrales is dat de stuwdam zeer hoog kan zijn, zodat het water veel energie heeft wanneer het valt. Een ander voordeel is de mogelijkheid om de hoeveelheid opgewekte energie af te stemmen op de vraag, door de sluizen wijder of minder wijd open te zetten. Groot nadeel is dat het stuwmeer het leefgebied voor veel planten en dieren drastisch verandert. Wat zijn getijdencentrales? Getijdencentrales halen energie uit de bewegingen van het water door eb en vloed. Bij trechtervormige inhammen in de zeekust stijgt het water bij vloed hoog genoeg om het op te vangen achter een dam. Bij eb laat men het water weer terugstromen naar zee. De kracht van die stroming drijft turbines aan die elektrische stroom opwekken. Het voordeel van getijdencentrales is dat er weinig investering voor nodig is. Het nadeel is dat de kust maar net de juiste vorm moet hebben. In Nederland zijn wel enkele getijdencentrales, maar die produceren relatief weinig stroom. Wat zijn pompcentrales? Pompcentrales staan vooral in landen met bergen, zoals Zwitserland. Is er weinig vraag naar stroom, dan pompen zij water naar een hoger gelegen meer. Is er juist veel stroom nodig, dan stroomt het water weer omlaag om via turbines stroom op te wekken. Het voordeel van pompcentrales is dat zij pieken en dalen in het stroomverbruik opvangen. Dat is belangrijk omdat elektriciteitscentrales die op bijvoorbeeld steenkool werken niet makkelijk overschakelen naar een hogere of lagere productie. Nadeel van pompcentrales is dat ze eigenlijk niet echt energie opwekken, maar alleen opslaan en terugwinnen.

Er zijn verschillende typen waterkrachtcentrales. Riviercentrales maken gebruik van de natuurlijke stroming van een rivier, vaak met een beperkt hoogteverschil. Stuwdamcentrales maken gebruik van het grote hoogteverschil gecreëerd door een stuwdam en een stuwmeer. Pompcentrales pompen water naar een hoger gelegen reservoir tijdens daluren met goedkope stroom, om het tijdens piekuren via turbines weer naar beneden te laten stromen en zo elektriciteit op te wekken. Daarnaast zijn er getijdencentrales die energie opwekken uit het verschil tussen eb en vloed, en centrales die gebruik maken van golfslagenergie. De keuze voor een type centrale hangt af van de geografische omstandigheden en het beschikbare water.

Grofweg zijn er vier soorten waterkrachtcentrales: Riviercentrale: Deze gebruikt de kracht van continu stromend water uit een rivier of kanaal om stroom op te wekken. Dit wordt ook wel een doorstroomwaterkrachtcentrale genoemd. Stuwdamcentrale: Deze verzamelt eerst een grote hoeveelheid water in een stuwmeer. Bij de stuwdam ontstaat een groot hoogteverschil waardoor er veel kracht vrijkomt wanneer het water wordt losgelaten. Pompcentrale: Water wordt naar een hogergelegen reservoir gepompt op momenten met weinig vraag, maar veel aanbod van energie (daluren). Wanneer er vervolgens veel vraag is naar energie (piekuren) wordt dit water losgelaten om energie mee te genereren. Getijdencentrale: Hier wordt energie opgewekt door gebruik te maken van het verschil in waterhoogte tussen eb en vloed of de kracht van golven op zee.